Στη χημική βιομηχανία, υπάρχουν δύο προϊόντα με πολύ παρόμοια ονόματα, συγκεκριμένα το γλυοξυλικό οξύ και το γλυκολικό οξύ. Συχνά οι άνθρωποι δεν μπορούν να τα διακρίνουν. Σήμερα, ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτά τα δύο προϊόντα μαζί. Το γλυοξυλικό οξύ και το γλυκολικό οξύ είναι δύο οργανικές ενώσεις με σημαντικές διαφορές στη δομή και τις ιδιότητες. Οι διαφορές τους έγκεινται κυρίως στη μοριακή δομή, τις χημικές ιδιότητες, τις φυσικές ιδιότητες και τις εφαρμογές, ως εξής:
Η μοριακή δομή και σύνθεση είναι διαφορετικές
Αυτή είναι η πιο θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των δύο, η οποία καθορίζει άμεσα τις διαφορές σε άλλες ιδιότητες.
Το CAS 298-12-4, με χημικό τύπο C2H2O3 και δομικό τύπο HOOC-CHO, περιέχει δύο λειτουργικές ομάδες – την καρβοξυλική ομάδα (-COOH) και την αλδεϋδική ομάδα (-CHO), και ανήκει στην κατηγορία των αλδεϋδικών οξέων.
Το CAS 79-14-1, με χημικό τύπο C2H4O3 και δομικό τύπο HOOC-CH2OH, περιέχει δύο λειτουργικές ομάδες – την καρβοξυλική ομάδα (-COOH) και την υδροξυλική ομάδα (-OH), και ανήκει στην κατηγορία των α-υδροξυοξέων.
Οι μοριακοί τύποι των δύο διαφέρουν κατά δύο άτομα υδρογόνου (H2) και η διαφορά στις λειτουργικές ομάδες (ομάδα αλδεΰδης έναντι ομάδας υδροξυλίου) είναι η βασική διάκριση.
Διαφορετικές χημικές ιδιότητες
Οι διαφορές στις λειτουργικές ομάδες οδηγούν σε εντελώς διαφορετικές χημικές ιδιότητες μεταξύ των δύο:
Χαρακτηριστικά τουγλυοξυλικό οξύ(λόγω της παρουσίας αλδεϋδικών ομάδων):
Έχει ισχυρές αναγωγικές ιδιότητες: η αλδεϋδομάδα οξειδώνεται εύκολα και μπορεί να υποστεί αντίδραση αργύρου-κατοπτρισμού με διάλυμα αμμωνίας αργύρου, να αντιδράσει με φρεσκοπαρασκευασμένο εναιώρημα υδροξειδίου του χαλκού για να σχηματίσει ένα ίζημα κόκκινου χρώματος (οξείδιο του χαλκού) και μπορεί επίσης να οξειδωθεί σε οξαλικό οξύ από οξειδωτικά όπως το υπερμαγγανικό κάλιο και το υπεροξείδιο του υδρογόνου.
Οι αλδεϋδικές ομάδες μπορούν να υποβληθούν σε αντιδράσεις προσθήκης: για παράδειγμα, μπορούν να αντιδράσουν με υδρογόνο για να σχηματίσουν γλυκολικό οξύ (αυτό είναι ένα είδος σχέσης μετασχηματισμού μεταξύ των δύο).
Χαρακτηριστικά του γλυκολικού οξέος (λόγω της παρουσίας υδροξυλομάδων):
Οι υδροξυλομάδες είναι πυρηνόφιλες: μπορούν να υποβληθούν σε ενδομοριακές ή διαμοριακές αντιδράσεις εστεροποίησης με καρβοξυλικές ομάδες για να σχηματίσουν κυκλικούς εστέρες ή πολυεστέρες (όπως πολυγλυκολικό οξύ, ένα αποικοδομήσιμο πολυμερές υλικό).
Οι υδροξυλομάδες μπορούν να οξειδωθούν: ωστόσο, η δυσκολία οξείδωσης είναι υψηλότερη από αυτή των αλδεϋδικών ομάδων στο γλυοξυλικό οξύ και απαιτείται ένα ισχυρότερο οξειδωτικό (όπως το διχρωμικό κάλιο) για την οξείδωση των υδροξυλομάδων σε αλδεϋδικές ομάδες ή καρβοξυλικές ομάδες.
Η οξύτητα της καρβοξυλικής ομάδας: Και οι δύο περιέχουν καρβοξυλικές ομάδες και είναι όξινες. Ωστόσο, η υδροξυλική ομάδα του γλυκολικού οξέος έχει ασθενή επίδραση στην προσέλκυση ηλεκτρονίων στην καρβοξυλική ομάδα και η οξύτητά της είναι ελαφρώς ασθενέστερη από αυτή του γλυκολικού οξέος (γλυκολικό οξύ pKa≈3,18, γλυκολικό οξύ pKa≈3,83).
Διαφορετικές φυσικές ιδιότητες
Κατάσταση και διαλυτότητα:
Εύκολα διαλυτό στο νερό και σε πολικούς οργανικούς διαλύτες (όπως η αιθανόλη), αλλά λόγω της διαφοράς στη μοριακή πολικότητα, οι διαλυτότητές τους είναι ελαφρώς διαφορετικές (το γλυοξυλικό οξύ έχει ισχυρότερη πολικότητα και ελαφρώς υψηλότερη διαλυτότητα στο νερό).
Σημείο τήξης
Το σημείο τήξης του γλυοξυλικού οξέος είναι περίπου 98℃, ενώ του γλυκολικού οξέος είναι περίπου 78-79℃. Η διαφορά πηγάζει από τις διαμοριακές δυνάμεις (η αλδεϋδική ομάδα του γλυοξυλικού οξέος έχει ισχυρότερη ικανότητα σχηματισμού δεσμών υδρογόνου με την καρβοξυλική ομάδα).
Διαφορετική εφαρμογή
Χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία οργανικής σύνθεσης, όπως στη σύνθεση βανιλίνης (άρωμα), αλλαντοΐνης (φαρμακευτικό ενδιάμεσο για την προώθηση της επούλωσης πληγών), p-υδροξυφαινυλογλυκίνης (αντιβιοτικό ενδιάμεσο) κ.λπ. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετο σε διαλύματα ηλεκτρολυτικής επιμετάλλωσης ή σε καλλυντικά (εκμεταλλευόμενο τις αναγωγικές και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες). Προϊόντα περιποίησης μαλλιών: Ως συστατικό περιποίησης, βοηθά στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων τριχών και στην ενίσχυση της λάμψης των μαλλιών (πρέπει να συνδυάζεται με άλλα συστατικά για τη μείωση του ερεθισμού).
Ως α-υδροξυοξύ (AHA), η βασική του εφαρμογή είναι κυρίως στον τομέα των προϊόντων περιποίησης του δέρματος. Χρησιμεύει ως απολεπιστικό συστατικό (διαλύοντας τις συνδετικές ουσίες μεταξύ της κεράτινης στιβάδας του δέρματος για την προώθηση της αποβολής του νεκρού δέρματος), βελτιώνοντας προβλήματα όπως το τραχύ δέρμα και τα σημάδια ακμής. Επιπλέον, χρησιμοποιείται επίσης στη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας (ως λευκαντικό), σε καθαριστικά (για την αφαίρεση των αλάτων) και στη σύνθεση αποικοδομήσιμων πλαστικών (πολυγλυκολικό οξύ).
Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο πηγάζει από τις λειτουργικές ομάδες: το γλυοξυλικό οξύ περιέχει μια αλδεϋδική ομάδα (με ισχυρές αναγωγικές ιδιότητες, χρησιμοποιείται στην οργανική σύνθεση) και το γλυκολικό οξύ περιέχει μια υδροξυλομάδα (μπορεί να εστεροποιηθεί, να χρησιμοποιηθεί στην περιποίηση του δέρματος και στους τομείς των υλικών). Από τη δομή έως τη φύση και στη συνέχεια την εφαρμογή, όλα παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές λόγω αυτής της βασικής διάκρισης.
Ώρα δημοσίευσης: 11 Αυγούστου 2025